มาทำความรู้จักกับทฤษฎีความรักแบบสามเหลี่ยม

ความรักเป็นหนึ่งรูปแบบความสัมพันธ์ระหว่างคนสองคน ซึ่งในแง่ของจิตวิทยามีการศึกษาและตั้งเป็นทฤษฎีขึ้นมามากมายว่าเหตุผลใดคนแต่ละคู่จึงรักกัน และทฤษฎีความรักแบบสามเหลี่ยมก็เป็นอีกหนึ่งสมการที่ผู้คนให้ความสนใจอย่างมาก

สามองค์ประกอบของทฤษฎีความรักแบบสามเหลี่ยม

ผู้คิดค้นทฤษฎีนี้ คือ Robert Sternberg เป็นนักจิตวิทยาจากมหาวิทยาลัย Yale ได้กล่าวว่าความรักมีพื้นฐานสำคัญสามส่วนที่สามารถผสมกันทำให้เกิดลักษณะความสัมพันธ์ที่หลากหลายตามมา

1. Intimacy หรือความใกล้ชิดผูกพัน ทำให้รู้สึกถึงความเกี่ยวพันกันทางจิตใจ
2. Passion เป็นความหลงใหลพึงพอใจในรูปลักษณ์และทำให้อยากมีความสัมพันธ์ทางเพศด้วย
3. commitment เป็นการมีแผนสร้างความสำเร็จหรือเป้าหมายชีวิตร่วมกันในระยะยาว

จากทฤษฎีสามเหลี่ยมของความรัก กลายเป็นเจ็ดความสัมพันธ์ของชายหญิง

เมื่อองค์ประกอบทั้งสามส่วนผสมเข้าด้วยกันตามสถานการณ์และเงื่อนไขเฉพาะคู่จึงเกิดสร้างความสัมพันธ์ระหว่างชายหญิงถึงเจ็ดรูปแบบ คือ

1. Liking เป็นความชอบที่มาจากส่วนของ intimate เกือบร้อยเปอร์เซ็นต์ ทำให้มีความรู้สึกว่ารักแบบเพื่อนสนิทหรือเพื่อนแท้ที่ไม่สามารถต่อยอดเป็นความรักในเชิงชู้สาวได้เลย

2. Infatuated love เป็นความรักที่มีส่วนของ passion โดดเด่น ทำให้อาการที่เรียกกันว่าเป็นรักแรกพบแม้ยังไม่ได้เรียนรู้นิสัย หรือทำความรู้จักกันมาก่อน เป็นแบบฉบับของความรักที่ฉาบฉวย ขาดอนาคตร่วมกัน และสามารถหายไปได้ในเวลาไม่นาน

3. Empty love เป็นความรักจากส่วนของ commitment เป็นหลัก ทำให้เกิดการแต่งงานตามประเพณี หรือความรู้สึกว่าเหมาะสม เป็นลักษณะของความสัมพันธ์ก่อนหย่าร้างในหลายคู่ด้วย

4. Romantic love เป็นความรักที่ผสมส่วนประกอบ Intimate และ Passion เข้าด้วย กัน ทำให้เกิดความรู้สึกรักและอยากมีความสัมพันธ์เป็นเจ้าของซึ่งกัน โดยปราศจากการวางแผนอนาคตหรือขาดมุมมองในโลกแห่งความเป็นจริง ซึ่งมักใช้เป็นพล็อตหนังภาพยนตร์แนวโรแมนติกหลายเรื่องที่ทำให้คนส่วนใหญ่คาดหวังว่าจะมีหนุ่มหรือสาวในฝันเดินเข้ามาในชีวิตแบบนั้นบ้าง

5. companionate love เป็นความรักแบบเข้าใจและช่วยเหลือซึ่งกันและกัน เป็นลักษณะความรู้สึกที่สร้างความปรองดองในการใช้ชีวิตครอบครัวที่สันติสุขและสงบเย็นมากกว่า ความรักแบบอื่นที่กล่าวมา

6. Fatuous love เป็นความรักที่ผสม Passion กับ commitment แทบไม่มีส่วนของ Intimate เจือเลย ทำให้เกิดเป็นความรักและแต่งงานกันแบบสายฟ้าแลบ เสี่ยงต่อการหย่าร้าง หากขาดความใส่ใจเรียนรู้นิสัยและปรับตัวเข้าหากัน

7. consummate love เป็นความรักที่มีองค์ประกอบของสามเหลี่ยมความรักครบถ้วน เป็นความรักในอุดมคติที่ทำให้ชีวิตครอบครัวมีความสุขและส่งเสริมกันในทางที่ดีขึ้น

อย่างไรก็ตาม แม้จะมีการศึกษาเป็นทฤษฎีความรัก แต่ในความเป็นจริง ผู้ตกอยู่ในห้วงรักและความสัมพันธ์มักไม่สามารถแยกแยะความรู้สึกและควบคุมความสัมพันธ์ได้ด้วยตัวเองคนเดียว การกำหนดทิศทางหรือรูปแบบการคบหาและแต่งงานจึงเป็นเรื่องที่คนสองคนต้องคุย และปรับตัวเข้าหากันในระยะยาว